Lutowanie Haier Bf 106a

Lutowanie Haier Bf 106a to technika, która pozwala łączyć elementy elektroniczne, takie jak układy scalone, w jedną całość. Jest to bardzo popularna technika w elektronice, która pozwala na szybkie i łatwe połączenie elementów układu. Technika ta jest szczególnie przydatna podczas tworzenia prototypów układów elektronicznych. Do lutowania wykorzystuje się zwykle cynę lutowniczą i lutownicę. Cyna lutownicza jest bardzo plastyczna i niezwykle łatwa w użyciu. Lutownica jest narzędziem, które umożliwia podgrzanie cyny lutowniczej i połączenie elementów układu. Haier Bf 106a jest popularnym modelem lutownicy, który jest szczególnie przydatny do lutowania dużych elementów o dużej mocy.

Ostatnia aktualizacja: Lutowanie Haier Bf 106a

W dzisiejszej części poradnika postaramy się przedstawić wykaz co będziemy potrzebować oraz odpowiednią argumentację. Zapraszamy:)

1. Stacja lutownicza Hot-Air

Zakup na tyle oczywisty, lecz nie do końca łatwy. Przy wyborze stacji lutowniczej na gorące powietrze powinniśmy kierować faktem do czego tak na prawdę potrzebujemy stację. Czy do obkurczania rurek termokurczliwych, niedzielnego majsterkowania, czy też do profesjonalnego użytkowania np. w serwisie.
Jeżeli do pierwszej opcji to tak naprawdę wystarczy nam zapalniczka, ale mam tu na myśli fakt, czy potrzebujemy dokładne sterownie temperaturą. Jeżeli nie potrzebujemy to tak na prawdę każda tania stacja będzie dla nas dobra, ale wiadomo, że jakość zostawia wiele do życzenia.
Jeżeli potrzebujesz stację do niedzielnego majsterkowania to już kontrola nad temperaturą to ważna sprawa, bo nie chciałbyś zapewne uszkodzić lutowanego mikrokontrolera czy też innego drogiego układu. Tutaj przy wyborze wziąłbym pod uwagę:

• Zhaoxin 858
• Zhaoxin 858D
• Zhaoxin 898D

858 to stosunkowo tania stacja lutownicza (ok. 130zł), a jej możliwości są stosunkowo dobre, Posiada analogową regulację temperatury, oraz regulację siły nadmuchu. W zestawie producent daje trzy rodzaje dysz. Gwarancja na taką stację wynosi 24 miesiące. Kolejna stacja, Zhaoxin 858D nie różni się wiele od swojego poprzednika. Główna różnica to cyfrowa regulacja temperatury, natomiast regulacja siły nadmuchu jest analogowa. Tutaj tak samo jak poprzednio producent daje 3 rodzaje dysz. Cena za tą stację wynosi około 160zł. Te obie stacje łączy ciekawe zaprojektowana kolba. W innych stacjach cały układ nadmuchu jest wbudowany bezpośrednio w stację i doprowadzony wężem do kolby. Tutaj mamy możliwość wyczepić kolbę ze stacji, ponieważ dmuchawa znajduje się w kolbie. W kolbie zastosowano również kontaktron, aby automatycznie odłączać dmuchawę po odłożeniu do stojaka.
Ostatnia stacja, Zhaoxin 898D to jest już „centrum lutowania”, ponieważ ma wbudowaną zarówno stacje na gorące powietrze, jak i zwykłą do „normalnego” lutowania. Taka lutownica to dobry wybór, jeżeli nie posiadamy żadnej, natomiast jak posiadamy już zwykłą stację do lutowania to taki wybór jest co najmniej zbędny (chyba, że mamy mało miejsca to można kupić taką 2w1). Cena za taką stację wynosi ok. 280zł.

Podsumowując, jeżeli nie posiadasz dużego budżetu to stacja za te 130zł będzie zdecydowanie robić robotę przy niedzielnym majsterkowaniu.

2. Cyna / Pasta lutownicza

Teraz czas na wybranie spoiwa. W tym przypadku możemy zastosować cynę o średnicy 0, 25mm, 0, 38mm, albo specjalnie przygotowaną pastę lutowniczą, która aplikujemy ze strzykawki. Tutaj dochodzi kwestia ceny. Za 20zł będziemy mieć 100g zwykłej cyny, albo za 10 zł 8g pasty lutowniczej. Zatem które wybrać? Moja odpowiedź to wybrać oba, ponieważ np. do lutowania gniazd i różnego typu złącz, to szkoda pasty lutowniczej, której wykorzystamy znaczenie więcej, niż do lutowania zwykłych elementów SMD.
Przy wyborze pasty lutowniczej powinniśmy też sprawdzić jakiego rodzaju jest- czy jest typu No Clean, gdzie nie trzeba zmywać resztek z lutowania, czy typu Clean, gdzie pozostawione resztki lutowia mogą spowodować korozję lutowanych elementów jaki i ścieżek. Dodatkowo warto mieć na uwadze fakt, że pastę lutowniczą zaleca się trzymać w lodówce, albo w innym miejscu, gdzie jest wystarczająco chłodno (5-8 stopni Celsjusza). Polecane marki Easy Print i KOKI.

3. Pęseta płaska / kątowa

Ze względu na to, że nagrzewana powierzchnia będzie trudna do dotknięcia to raczej zalecane jest używanie pęsety:) Tutaj mamy do wyboru zwykłe pęsety (kosmetyczne), albo pęsety specjalnie przygotowane do tego typu zastosowania, które posiadają izolacje, dzięki której nie musimy się martwić o ewentualne ładunki elektrostatyczne zgromadzone na naszym ciele. Są to tzw. pęsety ESD. Kosztują one stosunkowo nie dużo ~10zł (firmy Vestus), przez co zakup takich dwóch- jednej płaskiej, drugiej kątowej nie powinien być większym problemem.

4. Taśma kaptonowa

Taśma kaptonowa (ang. Kapton Tape) służy głównie do osłaniania lutowanych elementów przed ich nadmiernym nagrzaniem, lub stopniem obudowy, np. gniazda, przycisku. Często jest również wykorzystywana do przymocowania małych elementów, aby te nie zostały zwiane przez podmuch ze stacji. Oczywiście nie jest ta taśma bardzo wymagana, ale zdecydowanie ułatwia lutowanie. Cena takiej taśmy zaczyna się od ~15zł.

5. Pozostałe narzędzia

Zakładam, że jak chcesz zacząć lutować elementy powierzchniowe to posiadałeś już wcześniej zwykłą stację i podstawowe narzędzia. Ale wiadomo, że nie trzeba zaczynać od podstaw (choć jest to bardzo wskazane), aby lutować elementy SMD. Zatem z dodatkowego wyposażenia może się przydać:

Podsumowanie

Żeby zacząć przygodę z lutowaniem powierzchniowym przy pomocy stacji Hot-Air to będziemy musieli wydać ok. 180zł aby móc już w miarę komfortowo lutować, lecz te pieniądze nie będą stracone bo jeżeli musimy lutować powierzchniowo to znacznie ułatwi nam się życie, przez co nauka lutowania powierzchniowego może okazać się ciekawa, niż męcząca czy też trudna do zrealizować. W kolejnych odsłonach poradnika przedstawimy już jak lutować przy pomocy stacji Hot-Air.

Jeżeli chcesz być informowany na bieżąco o nowych częściach kursu to kliknij „Lubię to! ” bądź subskrybuj naszą stronę, aby otrzymywać na adres e-mail nowości ze strony. Jeżeli masz jakieś pytania to śmiało zadawaj je na forum;)

Za nami lutowanie prostych elementów takich jak diody, czy rezystory. Tym razem pójdziemy o krok dalej, czyli zajmiemy się tranzystorami.

Tak samo, jak poprzednio artykuł ten jest również przypomnieniem pewnych podstaw. Konkretnie mowa o wykorzystaniu tranzystorów do budowy układów, które potrafią zapamiętać swój stan!

Cel 7 części kursu lutowania

Podczas tego ćwiczenia zajmiemy się wykorzystaniem tranzystorów. Od strony lutowania zadanie to jest bardzo proste. Stworzony układ - przerzutnik bistabilny - jest jednak niezwykle ciekawy.

Pierwszy raz wykorzystując dosłownie garstkę elementów będziemy mogli otrzymać układ, który pamięta i podtrzymuje swój stan. Po wciśnięciu przycisku jedna z diod będzie świecić, natomiast druga zgaśnie. Kolejna zmiana nastąpi dopiero po wciśnięciu drugiego przycisku.

Płytka wykorzystywana podczas ćwiczenia

Tym razem potrzebna będzie płytka oznaczona jako 4/5. Jej elementem charakterystycznym są dwa miejsca czekające na wlutowanie tranzystorów (T1 oraz T2):

Przerzutnik bistabilny - schemat układu

Schemat tego układu jest niezwykle popularny, znaleźć można go praktycznie w każdej publikacji związanej z nauką elektroniki. Na dobrą sprawę mamy tutaj dwa identyczne bloki składające się z tranzystora bipolarnego, przycisku, diody i rezystora.

Dodatkowe połączenie "na krzyż" przez rezystory (R2, R3) o wartości 56k wprowadza delikatne zamieszanie - jednak to właśnie dzięki niemu układ zyskuje tak niesamowite właściwości.

Schemat układu z przerzutnikiem bistabilnym.

Schemat montażowy, czyli wzór płytki PCB wygląda natomiast następująco:

Schemat montażowy płytki 4/5.

Pora przejść do praktyki - czyli do uruchomienia układu!

Zestaw zawiera 5 płytek PCB oraz części elektroniczne do kursu lutowania m. in: diody, reszystory, goldpiny, przełączniki!

Zamów w Botland. pl »

Popularny pakiet (elementy i narzędzia): Mistrz Lutowania

Krok 1. Lutowanie rezystorów

Zaczynamy od najniższych elementów, czyli rezystorów. Dwa z nich (R1, R4) o oporze równym 1k służą do ograniczania prądu płynącego przez diody świecące. Pozostałe, o wartości 56k, sprawiają, że mały prąd "płynący na krzyż" (co widać na schemacie) pozwala układowi pamiętać dwa stany.

Lutowanie rezystorów.

Krok 2. Przyciski

Małe przyciski nazywane potocznie tact switchami lub microswitchami, to elementy z 4 nóżkami (dwie przeciwległe pary). W momencie przyciśnięcia sprężysta blaszka zwiera wewnętrzne styki dzięki czemu sygnał może swobodnie przepływać od jednej do drugiej pary nóżek.

Blaszki umieszczone wewnątrz przycisku.

Więcej informacji na temat tych elementów znaleźć można w artykułach:

• Kurs elektroniki II – #3 – przyciski, diody RGB, kontaktron
• Microswitche jako proste czujniki przeszkód

Wyprowadzenia przycisków umieszczone są w taki sposób, że pasują do płytki tylko w jednym ułożeniu. Co ważne ich nóżki nie są proste.  Małe zagięcia sprawiają, że przyciski zdecydowanie pewniej "trzymają się" w PCB.

Zagięcia na wyprowadzeniach przycisków.

Z tego samego powodu zdecydowanie ciężej wcisnąć je w płytkę. W tym wypadku użycie większej siły jest konieczne - należy jednak robić to rozważnie, tak aby nie uszkodzić przycisku.

Po wciśnięciu przycisku w płytkę, powinien pewnie się w niej zamocować, a jego plastikowy spód dotykać będzie laminatu. Odpowiednio włożone tact switche widoczne są na poniższym zdjęciu:

Lutowanie przycisków.

Tak samo jak podczas lutowania innych elementów z plastikowymi fragmentami, tutaj też trzeba pamiętać, że zbyt długie rozgrzewanie wyprowadzenia może doprowadzić do mechanicznego uszkodzenia przycisku.

Krok 3. Lutowanie kondensatora

Trzymając się odpowiedniej kolejności pora na element C2, czyli mały kondensator ceramiczny o pojemności 100nF. Jego zadaniem jest filtrowanie napięcia zasilającego. Więcej informacji o tych elementach znaleźć można w 4 części kursu elektroniki.  Przypominam, że kondensatory tego typu nie są elementami biegunowymi, więc można umieścić je w płytce dowolnie.

Lutowanie kondensatora ceramicznego.

Krok 4. Lutowanie tranzystorów

Pierwszy raz w kursie lutowanie zajmiemy się tranzystorami. W tym przykładzie mamy akurat do zamontowania dwa małe, bipolarne BC546. Informacje na temat działania tych elementów znaleźć można w 7 części kursu elektroniki.

W przypadku tranzystorów nie mamy dowolności, co do ich ułożenia. Wszystkie nóżki muszą trafić dokładnie na swoje miejsca. Tak samo, jak przy diodach świecących, tutaj pomocny będzie opis na płytce. Jak widać kontury tranzystorów na PCB są ścięte po jednej stronie - dokładnie tak samo jak obudowy tych elementów.

Nóżki tranzystorów należy rozgiąć, inaczej nie będą pasowały do przygotowanych otworów. To nie jest błąd na płytce!  Tranzystory w małych obudowach mają zbyt wąski rozstaw, aby możliwe było wygodne wlutowanie ich w płytkę, dlatego w 99% przypadków należy je delikatnie rozgiąć.

Lutowanie tranzystorów.

Krok 5. Lutowanie diod świecących (LED)

Standardowa operacja opisana we wcześniejszych częściach kursu. Przypominam o odpowiedniej polaryzacji! Dla lepszego efektu końcowego warto wykorzystać diody tego samego koloru.

Lutowanie diod świecących (LED).

Krok 6. Złącze typu ARK

Przedostatnim krokiem jest wlutowanie złącza, przez które podłączymy zasilanie. Standardowo, jak podczas poprzednich części kursu jest to złącze śrubowe typu ARK.

Lutowanie złącza zasilającego ARK.

Krok 7. Kondensator elektrolityczny

Na sam koniec pozostaje nam wlutowanie kondensatora C1 o pojemności 220uF. Tak samo, jak C2 odpowiada on za filtrowanie napięcia zasilającego.

Wlutowanie ostatniego kondensatora.

Zlutowany układ przerzutnika bistabilnego

Przed uruchomieniem warto sprawdzić całą płytkę. Czy wszystkie elementy zostały poprawnie wlutowane, czy ucięte są ich wyprowadzenia? W moim przypadku płytka wyglądała, tak jak poniżej:

Gotowy, zlutowany układ.

Przerzutnik bistabilny w praktyce

Gdy wszystko złożone jest poprawnie można przystąpić do ostatecznego sprawdzenia układu. Podłączamy zasilanie (pamiętając o biegunowości). Następnie wciskamy przyciski. Widoczna będzie pewna zależność - ewidentnie układ "zapamiętuje" swój ostatni stan.

Dlaczego (i jak) ten układ działa?

Kurs lutowania nie jest odpowiednim miejscem do rozpisywania się na temat elektroniki, dlatego sprawę tę opisuję krótko i prosto. Na początek dla przypomnienia schemat układu:

Wyobraźmy sobie sytuację po włączeniu, gdy świeci tylko jedna z diod (załóżmy, że LED1). Co oczywiste, oznacza to jednocześnie, że tranzystor T1 przewodzi. W momencie wciśnięcia przycisku S1 zwieramy bazę T1 do masy - tym samym zatykamy go (przestaje przewodzić).

Jeśli prąd nie płynie przez tranzystor T1, to przy jego kolektorze napięcie podskoczy* do takiego poziomu, że prąd płynący przez R2 do bazy T2 wysteruje go i otworzy - zaświeci się dioda LED2. Jednocześnie napięcie przy kolektorze T2 będzie tak małe, że prąd płynący przez R3 nie otworzy już tranzystora T1. Przełączanie w drugą stronę wygląda dokładnie analogicznie.

*Dlaczego napięcie przy kolektorze zwiększa się, gdy tranzystor nie przewodzi?
Przyjmijmy uproszczenie - tranzystor, który nie przewodzi można przyrównać do rezystora o bardzo dużej rezystancji (np. 100MΩ) - po prostu stawia na tyle duży opór między kolektorem, a emiterem, że prąd nie może popłynąć. Analogicznie przewodzący tranzystor można porównać do rezystora stawiającego mały opór (np. 1kΩ) między kolektorem, a emiterem.

Czyli na fragmencie naszego schematu przerzutnika wyglądałoby to tak:

Wygląda znajomo? Oczywiście jest to dzielnik napięcia dokładnie opisany w kursie elektroniki. Mam nadzieję, że to dokładnie wyjaśnia skąd w miejscu gdzie jest R2 pojawia się napięcie wyższe, gdy tranzystor nie przewodzi oraz niższe, gdy przewodzi.

Dlaczego po włączeniu zasilania świeci jedna dioda?

Jak już zostało powiedziane układ jest symetryczny - składa się z dwóch identycznych kawałków. Dlaczego po włączeniu zasilania świeci więc tylko jedna dioda, a nie obie (lub żadna)? Odpowiedź jest bardzo prosta.

Każdy element elektroniczny jest inny. Dwa rezystory tej samej wartości, czy dwa takie same tranzystory w praktyce różnią się faktycznymi parametrami. Jeden wzmacnia odrobię lepiej, a drugi trochę gorzej. Jeden rezystor stawia trochę większy opór, a drugi mniejszy.

Gdybyśmy mieli dostęp do idealnych elementów, to układ mógłby nie zadziałać tak jak tego w tej chwili chcemy. Na szczęście w praktyce jeden tranzystor zacznie przewodzić trochę szybciej, co zgodnie z działaniem tego układu doprowadzi do zatkania drugiego tranzystora. W efekcie świecić będzie tylko jedna dioda.

Podsumowanie

W tej części kursu zajęliśmy się nowymi elementami - tranzystorami. Ćwiczenia było bardzo proste, jednak warto poświęcić dłuższą chwilę na zrozumienie zasady działania tego układu. Przerzutnik bistabilny, to pierwszy zbudowany przez nas układ, który zapamiętuje swój stan i potrafi go samemu podtrzymać!

W następnej części stworzymy migający, gadżet świecący, który wykorzystuje popularny układ NE555. Przed przejściem dalej warto przyswoić informacje z 8 oraz 9 części kursu elektroniki.

Pokaż/ukryj wszystkie części

Autor kursu: Damian (Treker) Szymański
Autor projektu płytek z kursu: Michał (Futrzaczek) Kurzela

Artykuł był ciekawy?

Dołącz do 20 tysięcy osób, które otrzymują powiadomienia o nowych artykułach! Zapisz się, a otrzymasz PDF-y ze ściągami (m. in. na temat mocy, tranzystorów, diod i schematów) oraz listę inspirujących DIY na bazie Arduino i Raspberry Pi.

bistabilny, kurs, kursLutowania, lutowanie, przerzutnik, tranzystory